ساختار شیمیایی و فیزیکی
فیروزه با فرمول شیمیایی CuAl6 [ (OH)2 – PO4]4.4H2O یک کانی کمیاب و ارزشمند به رنگ‌های طیف فیروزه‌ای (آبی روشن تا سبز) و از ردهٔ فسفات است. این کانی به‌دست فیروزه‌تراشان شکل داده میشود و به عنوان نگین برای انگشتر، گردنبند، گوشواره و دیگر جواهرات به کار می‌رود. همراه داشتن این سنگ در دین اسلام به عنوان انگشتر بسیار توصیه شده‌است.
فیروزه در 2 نوع صاف (عجمی) و رگه دار (شجری) یافت میشود. در ایران نوع عجمی طرفداران زیادی دارد .
سنگ اصلی ماه تولد اذر فیروزه است ؛ همچنین یکی از سنگ های ماه تولد بهمن نیز می باشد.
روش نگهداری :
تغییر رنگ در سنگ فیروزه نتیجه تابش نور آفتاب ، تبخیر آب طبیعی موجود در آن ، پاکی و کدورت هوا و برخورد چربی و مواد شیمیایی با آن صورت می گیرد. به همین دلیل ، بهتر است در هنگام شستن دست ها ، انگشتر فیروزه را از انگشت بیرون آورده شود.
ماده رنگی فیروزه مربوط به مس و آهن است. فیروزه سنگی زنده است. مواد شیمیایی چربی ها، اسیدها و… باعث آسیب رساندن به فیروزه می‌شوند.
خواص درمانی:
خواص درمانی سنگ فیروزه بسیار زیاد است که در ادامه ما برای شما 9 مورد از خواص درمانی سنگ فیروزه را بیان کرده ایم:
۱_ توانایی و استحکام افکار مثبت
۲_ سعه صدر(گشایش سینه)
۳_ تقویت چشم
۴_ شادابی روح
۵_ تسهیل امور
۶_ آرامش دادن
۷_ تقویت قلب
۸_ حساسیت
۹_ محافظت
فیروزه یک سنگ خالص و گرانبهاست. فیروزه انرژی های منفی را دفع می کند و می تواند بدن را در برابر تاثیرات بیرونی و آلوده کننده در هوا محافظت کند.
سنگ فیروزه قابلیت متعادل کردن و هم تراز کردن تمام چاکرا های بدن ، تثبیت چرخش خلق وخوی ، القای آرامش درونی به افراد را دارد. همچین فیروزه سنگ بسیار عالی برای درمان افسردگی و خستگی است.سنگ فیروزه دارای نیرویی است که برای جلوگیری از حملات عصبی از جمله وحشت زدگی و اضطراب عالی می باشد.
احادیث ائمه معصومین :
رفع بی نیازی و دوری فقر
ایجاد فرزند مؤثر
استجابت دعا
فتح و پیروزی
دور گرداننده دردها
گشایش سینه
ازدیاد قوت دل
برآورده شدن حاجات
حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرماید :فقیر نمی شود دستی که انگشتر فیروزه در آن باشد و نیز رسول خدا می فرماید خداوند دستی که درآن انگشتر فیروزه باشد را محروم بر نمی گرداند.
حضرت محمد (ص) فرموده‌اند که همانا پروردگار به من خطاب کرد: ای پیامبر همانا من حیا می‌کنم از این که بنده‌ای در دستش انگشتر فیروزه باشد و دستش را برای دعا به سمت آسمان ببرد و من دعای او را مستجاب نکنم. (وسائل الشیعه : ۹۵/۵ – بحارالانوار : ۳۲۱/۹۰)
در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که: از برای فیروزه فوایدی است، نگریستن به آن چشم را قوت میبخشد، نگاه کردن به آن سبب نشاط و شادی روح است، موجب تقویت قلب و افزایش سعه صدر می‌گردد، تحمل در برابر سختی‌ها را زیاد و موجب براورده شدن حاجات است.
در برخی از روایات در مورد فضیلت انگشتر فیروزه آمده‌است که حضرت علی (ع) چهار انگشتر به همراه خود داشته‌اند که فیروزه نیز یکی از آنها بوده‌است و حضرت آن را برای پیروزی در برابر مشکلات به دست می‌کرده‌اند. (المناقب: ۳۰۲/۳ – بحارالانوار: ۶۲/۴۲ – وسائل الشیعه: ۹۸/۵)
تاریخچه:
سنگ فیروزه شاید قدیمی ترین سنگی باشد که بشریت تا به حال شناخته است .سنگ زیبای که خلق شده است به واژگان رنگی رنگ جدیدی به نام فیروزه داده است.
فیروزه یک سنگ مقاوم و محافظت کننده ای است که هنگامی که شما آن را در دست خود نگه می دارید به شما احساس آرامش و آسودگی می دهد.
جواهر سنگ های باستانی به شدت توسط تعدادی از تمدن های سرار جهان مورد توجه قرار گرفته اند که ناشی از علوم ماورای طبیعی و خواص درمانی است که آنرا دربر گرفته است.
اگر چه بسیاری از این سنگ جواهر ها باستانی است اما فیروزه در همه عصر ها و زمان ها پشت سر هم به عنوان مد خود را قرار داده است و هواداران خاص خود را دارد زیرا دارای زیبایی های مغناطیسی است که مردم را برای قرار دادن فیروزه بر روی انگشتر ، گوشواره ، گردنبند ، دستبند و… جذب می کند.
نام فیروزه از کلمه فرانسوی(pierre turquoise) گرفته شده است که به معنی سنگ ترک است.زیرا در مسیر های تجاری که فیروزه از معدن های آسیا به سمت اروپا منتقل می شده است از طریق کشور ترکیه نام گذاری شده است .تاجرها و بازرگانان ونیزی اغلبا سنگ های گرانبها و نیمه گرانبهاها از بازارهای ترکیه خریداری می کنند.
معادن :
سنگ فیروزه از گروه سنگهای آذرین میباشد و در نواحی آتشفشانی یافت می شود. بهترین نوع فیروزه، در نزدیکی سطح زمین قرار دارد. این سنگ باید کاملاً خشک شود تا استحکام داشته باشد.
معادن فیروزه که در عمق بیشتر قرار دارند، به دلیل اسیدی که ذرات آب زیرزمینی تولید می کنند، نرم می شوند و بنابراین سنگهای فیروزه در عمق کیفیت لازم و ارزش جواهر کمتری دارند. رنگ سنگهای فیروزه براساس میزان آهن و مس موجود در ترکیب آنها، از آبی آسمانی تا سبز متغیر میباشد. مهمترین معادن سنگ فیروزه در ایران و در شهر نیشابور واقع شده است. البته در برخی شهرهای دیگر مانند شیراز و کرمان نیز سنگ فیروزه یافت میشود ولی کیفیت و خواص سنگ فیروزه نیشابوری از سایر سنگهای فیروزه بهتر است.
فیروزه ای که در معدن استخراج می شود دو قسم است که به اصطلاح محلی یکی را خاکی و دیگری را سنگی می گویند . سنگ فیروزه ای که دارای رنگ بسیار روشن باشد (چغاله) ، به سنگ فیروزه ای که دارای رنگ کاملا طبیعی فیروزه ای باشد (طفول) و به سنگ فیروزه ای که دارای لکه و روی آن رگه های سیاه رنگ زیادی باشد فیروزه شجری گویند.
مهمترین معادن فیروزه ایران شامل کانسار فیروزه نیشابور، کانسار فیروزه باغو (دامغان)، الله آباد و یخ آباد (کاشمر) اندیس فیروزه عبدالله گیو، اندیس فیروزه علی آباد تفت و کانسارهای مس چاه فیروزه (شهر بابک) و میدوک هستند. همچنین اثراتی از فیروزه در نینگان، کوههای زبر کوه سرهنگی، عشق آباد طبس، قلعه وزیری بصیران، چاه ابراهیم زهرا، کانسار مس سرچشمه، کوه های جبال بارز و ساوه شناسایی شده است.
در ایران افزون بر معدن فیروزه نیشابور که مهمترین معدن فیروزه کشور بوده و در سطح جهانی نیز به دلیل کیفیت عالی آن از معروفیت ویژه ای برخوردار است، معادن فیروزه دیگری نیز وجود دارد اما به علت کمی مقدار و عدم مرغوبیت، فیروزه حاصل از آن بهره برداری نمی شود که از این میان می توان به معادن فیروزه طبس، کاشمر و قوچان اشاره کرد که محصول آن ها عمدتا به رنگ آبی فیروزه ای نیست، بلکه سبز رنگ بوده و ارزش زیادی نداشته و برای ساخت اشیا، ظروف تزئینی و مجسمه حیوانات کاربرد دارد.
آبی آسمانی پر رنگ، بهترین رنگ فیروزه ایران می باشد. این فیروزه در گذشته به سراسر دنیا صادر می شده است. به عنوان مثال با اینکه کشور امریکا خود یکی از صادر کنندگان عمده فیروزه می باشد، واردات این کشور بنا به افزایش علاقه مردم آن سرزمین و جواهر سازان برای سنگ های تراشیده فیروزه ایران زیاد بوده است.