ساختار شیمیایی و فیزیکی :
پلاتین، یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که علامت آن Pt بوده و عدد اتمی آن 78 می‌باشد. پلاتین یک فلز انتقالی خاکستری مایل به سفید که هادی جریان الکتریسیته بوده ، قابل انعطاف ، سنگین و بسیار باارزش است بوده و در مقابل خورده شدن و اکسیداسیون مقاوم بوده و در برخی از معادن مس و نیکل یافت می‌شود.
دوام و چگالی مناسب پلاتین، آن را به یکی از مهمترین و کاربردی ترین فلزات برای الماس و سنگ های جواهر گرانبها تبدیل کرده است. از آن جا که پلاتین یک فلزی است که به طور طبیعی سفید رنگ و درخشنده است و احتیاج به آبکاری ندارد به همین جهت برای استفاده در حلقه ها و سایر جواهرات زیبا کاربرد دارد.
در واقع جواهرات ساخته شده توسط پلاتین شامل 95 درصد پلاتین و 5 درصد از سایر فلزات مانند ایریدیم، پالادیم، روتنیم و دیگر آلیاژها تشکیل شده است و این درصد خلوص بالا موجب شده است که این فلز به طور طبیعی ضد حساسیت باشد و برای کسانی است که دارای پوست حساسی هستند و از آلرژی رنج می برند، یک فلز ایده آل به شمار می رود.
پلاتین ، قابلیت هدایت گرما و الکتریسیته را دارا می باشد ولی اندازه آن نصف نقره می باشد.قابلیت انبساط و نرمی آن مثل مس می باشد و به همین دلیل به عنوان جوهر با مس و پالادیوم آلیاژ می شود و جهت سختی مقداری ایریدیم به آن اضافه می گردد.
دیگر ویژگی‌های ممتاز این فلز ، پایداری در برابر واکنشهای شیمیایی و دماهای بالا و خاصیت پایدار الکتریکی می‌باشد. از تمامی این ویژگی‌ها در صنعت استفاده می‌شود. پلاتین در مجوارت با هوا در هیچ درجه ای اکسید نمی‌شود، اما توسط سیانیدها ، هالوژنها ، گوگرد و بازهای قوی خورده می‌شود
روش نگهداری :
برای تمیز کردن پلاتین، آن را درون آب گرم و صابون قرار دهید و در نهایت با یک پارچه نرم و تمیز به آرامی روی آن بکشید تا این جواهر شما به خوبی تمیز شود و درخشندگی خود را به دست آورد.
از تماس جواهرات پلاتین با مواد شوینده و سایر مواد شیمیایی جلوگیری کنید؛ زیرا تماس این مواد با جواهرات موجب آسیب رساندن و خراش فلزات گرانبها می گردند.
در حین استفاده از این جواهر، از پرداختن به باغبانی و کار سنگین اجتناب کنید.
کاربرد و مصارف آن :
این فلز در تولید مبدل های کاتالیزوری ، تجهیزات آزمایشگاهی ، اتصالات الکتریکی و الکترودها ، دماسنج ها، تجهیزات دندانپزشکی ، تجهیزات آزمایشگاهی ، دستگاه ضد آلودگی در اتومبیل ، ساخت جواهرات استفاده می شود. به عنوان یک فلز سنگین قرار گرفتن در معرض نمک های آن منجر به عوارضی برای سلامتی می شود . ترکیبات حاوی پلاتین ، مانند سیس پلاتین ، اگزالی پلاتین و کربوپلاتین در شیمی درمانی علیه انواع خاصی از سرطان مورد استفاده قرار می گیرد.
تاریخچه و معادن :
پلاتین از واژه اسپانیولی Platina که به معنی نقره کوچک می‌باشد، گرفته شده است. سالهای زیادی است که پلاتین طبیعی و پلاتین غنی شده آلیاژی شناخته شده است. این فلز توسط سرخپوستهای کلمبیایی استفاده می‌شده است و اولین مرجع اروپایی به پلاتین در سال 1557 در نوشته‌های انسان‌شناس ایتالیایی “ Julius Caesar Scaliger” دیده می‌شود که از آن ، به‌عنوان یک فلز اسرار آمیز که از معادن آمریکای مرکزی بین Darién (پاناما) و مکزیک استخراج شده و نیز گفته شده است: “تا کنون حتی با هنرهای اسپانیایی ها هم غیر قابل ذوب است.”
پلاتین معمولا به حالت خالص و یا در سنگ معدن اسپریلیت ( آرسنید پلاتین PtAs2 ) که بزرگترین منبع این فلز است، یافت می‌شود. آلیاژ طبیعی پلاتین و ایریدیوم Platiniridium بوده که در Cooprite معدنی ( سولفید پلاتین، Pt S ) یافت می‌شود. پلاتین از نظر اقتصادی به‌عنوان محصول جانبی فراوری سنگ معدن نیکل تولید می‌شود. حجم عظیم سنگ معدن فرآوری شده نیکل ، نشانگر این است که پلاتین تنها 2 در میلیون از این سنگ معدن می‌باشد. این فلز معمولا با مقدار کمی از دیگر فلزات خانواده پلاتین که در مواد آبرفتی در کلمبیا ، اونتاریو و کوه‌های اورال و در برخی از ایالتهای غربی آمریکا یافت می‌شوند، همراه است.